HAYVANLAR ICIN ILKYARDIM CANTASI
Zehirleme, hayvanlara yapilabilecek en barbarik ve aciz suctur, son derece aci ve iskence icinde
olmelerine sebep olur. Ayni zamanda, zehirlenen hayvani seven insanlara uzuntu ve aci kaynagi olur.
Cok gariptir ki polise veya belediyeye cok az sayida sikayet mektubu ulasir, cunku bircok kisi
bunun dikkate alinmayacagini dusunur, ve zehirlemeyi hayatin bir gercegi olarak kabul eder. Olen
dostlarimiz bu fikre katilmayacaklardi, eger konusabilselerdi!
Veterineriniz zehirlenen hayvani kurtarmak icin elinden gelen herseyi yapacaktir, ancak cogunlukla
hayvanin hayatini kurtarmak imkansizdir. Iste bu sebepten daha fazlasini yapmaliyiz!
Veteriner, kendi klinigindeki zehirlenme vakalarinin anonim raporlarini tutup ilgili otoritelere
bildirebilir. Bunlar istatistik ve kanittir, boylece otoriteler her zaman yaptiklari gibi problemin
olmadigini inkar edemezler, boylece ilgili makamlara durumun duzeltilmesi ve zehirlenmenin onlenmesi
icin baski yapilmasi kolaylasir. Amacimiz daha kuvvetli yasalar, agir cezalar ve yasalarin efektif
bir sekilde uygulanmasidir.
Hayvaninizi sokaklardaki supheli yenilebilir maddelerden uzak tutun. Bunlar plastik torbalarda veya icinde su veya yemek olan kaplarda olabilir, yemek artiklari, kofteler, et parcalari gibi… Bu sekilde supheli maddeleri alandan alin ve yokedin. Genellikle zehirli yemler, hayvanseverlerin sokak hayvanlarina yemek koydugu bolgelere konuluyor. Ozellikle (renkli) toz maddelere dikkat edin! Evinizin cevresindeki yabancilara dikkat edin, ozellikle havlayan kopeklerinizden rahatsiz oluyorlarsa… Supheli araclarin plakalarini ve onlari gordugunuz tarihleri bir yere not edin. Kanit toplamak icin yakininizda fotograf makinesi bulundurun.
Herseyden once, veterinerinize zehirlenme vakalari icin hazirlayacaginiz ilk yardim cantasinin
icine koymaniz gereken ilaclari ve anti-zehirleri sorun, cunku bunlar ulkeden ulkeye degismektedir.
Veterinerinize striktinin, arsenik, paraquat gibi ot bazli, kimyasal veya bocek ilaclarindan
zehirlenmede semptomlarin nasil oldugunu sorun, ve boyle bir durumda tedaviye nasil baslayabileceginizi
ogrenin.
Semptomlari bilmeniz cok onemlidir, cunku zehirlenmemis bir hayvana anti-zehir uyguladiginiz
taktirde ona zarar verirsiniz.
Bircok veteriner zehirlenen bir hayvana ilk yardimi sahibinin uygulamasinin hayvanin kurtulmasi
acisindan iyi oldugunu dusunur. Veterinerinize oyle bir durumda ilaclari veya aktif karbon
solusyonlarini agizdan nasil vereceginizi, veya acil bir durumda nasil igne yapacaginizi gostermesini
isteyin.
Hazirlik ilk asamadir!
Yaninizda her zaman icinde ilaclar (ampuller veya solusyonlar), aktif karbon (tablet veya solusyon),
siringa ve anti-zehirler, ve de veterinerinizin tavsiye ettigi vermeniz gereken dozaj ve
veris seklini yazdiginiz kagit olan bir ilk yardim cantasi bulundurun.
Unutmayin ki kopekler ve kedilere tedavi degisik sekillerde ve dozajlarda uygulanmaktadir,
ve de hayvanda kasilmalar ve yutkunma zorlugu baslamissa agizdan ilac icirmek imkansizdir.
Veterinerinize derhal haber verin! Siz ilk yardima baslarken baska bir kisiye veterinerinize
telefon etmesini isteyin ki siz yoldayken veterineriniz de gerekli hazirliklara baslamis olsun… 1.
Eger mumkunse, tedaviye baslamadan once yutulmus olan maddenin ne oldugunu su sekilde tespit
etmeye calisin:
* hayvani buldugunuz ortami inceleyerek
* hayvanin semptomlarini inceleyerek.
DIKKAT: Eger hayvan kostik/asit iceren maddeler veya cam kiriklari yutmussa, hayvani kusturmaya
calismayin! Bu hayvanin ic organlarina daha fazla zarar verecektir. Bu sekilde bir durum soz konusuysa
aktif karbon yutturmaya calisin ve hayvani derhal veterinerinize goturun.
DIKKAT: Eger hayvanda kasilmalar baslamissa hayvana agizdan hicbirsey vermeyin. Yutkunmada cigerlerine
kacmamasina dikkat edin.
Eger baska tur bir zehir yuttugunu tahmin ediyorsaniz:2. Hayvani su sekilde kusturmaya calisin:
* agizdan: 30-60 cc doygun tuzlu su solusyonu; veya:
* agizdan: 30-60 cc seyreltilmis hidrojen peroksit (1:10 oraninda); veya:
* agizdan: ilik suda hardal tohumlari; veya:
* agizdan: 10% IPECAC surup (her 10kg vucut agirligina 10 ml); veya:
* enjeksiyon: APOMORPHINE (her 1 kg vucut agirligina 0.05mg) [kedilerde kullanmayin cunku vahsilesirler],
veya:
* enjeksiyon: deri altina FILTATON
-buyuk kopek icin 1 cc ve eger 5 dakika icinde hala kusmadiysa 1 cc daha
-Orta boy kopek icin 1 cc
-Ufak boy kopek veya kedi icin 1.5 cc3. Sadece ve sadece kusma saglanmissa:
* Aktif karbon yutturun.
* Kas arasina su enjeksiyonlari yapin:
-kopekler/kediler: ATROPINE (her 1 kg vucut agirligina 0.04mg veya her 10 kg vucut agirligina 1
ml)
-kediler: XYLANIZE (her kg basina 0.5-1 mg)4. Bu islemleri bitirdikten sonar hayvani derhal veterinerinize
goturun!
NOT: Asiri dozaj uygulamamaya cok dikkat edin!
∑
Bocek ilaci (organo-fosfatlar) zehirlenmeleri:
-Semptomlari: Salyalanma, asiri gozyasi, ishal, asiri kusma, gozbebeklerinin kuculmesi, kaslarin
seyirmesi, astim benzeri nefes alip verme, kasilmalar ve koma.
-Tedavisi: atropine enjeksiyonu (kucuk kopek veya kediler icin 1 ampul, daha buyuk kopekler icin
agirliklarina bagli olarak 2 veya 3 ampul). Enjeksiyon direct damardan (-bu sekilde en hizli
absorbe olur), kas arasindan veya deri altindan yapilabilir.
∑
Fare zehiri (warfarincan) zehirlenmeleri:
-Semptomlari: sonucunda kusma ve ishal olur, ancak bazen hayvan 2-3 gun boyunca hicbir semptom
gostermeyebilir. Vucutta veya disetlerinde kirmizi/mor/mavi lekeler sonradan basgosterebilir.
Bunlar ic kanamanin belirtileridir.
-Tedavisi: Kanin pihtilasmasini saglamak icin K vitamini (Konakion) enjeksiyonu yapilir (-hayvanin
agirligina bagli olarak 5mg ve 20mg arasi)
∑
Striktinin (strychnine) zehirlenmeleri:
Semptomlari: spazm, gozbebeklerinin buyumesi ve kaslarinin seyirmesi.
Tedavisi: Diazepan (Valium) enjeksiyonu: (boy ve agirliklarina bagli olarak kedilerde 5-10mg
arasi, kopeklerde 10-30mg arasi)
® Action Against Poisoning -- www.actionagainstpoisoning.com -- e-mail: info@aap.f2s.com
http://www.actionagainstpoisoning.com/pages/tr/firstaid_tr.html -- Last updated on November 21, 2003